«جو بایدن» روز جمعه در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «سی.ان.ان» گفت: ارسال مهمات خوشه‌ای به اوکراین «تصمیم سختی» بوده اما کی‌یف به این بمب‌ها نیاز داشته است.
«کالین کال» معاون سیاسی پنتاگون نیز ضمن تایید ارسال مهمات خوشه ای به اوکراین از ذکر دقیق تعداد این مهمات خودداری کرد.
این اقدام آمریکا با مخالفت سازمان ملل متحد مواجه شده است.
«فرحان حقم معاون سخنگوی سازمان ملل در پی اعلام ارسال مهمات خوشه ای از سوی آمریکا به اوکراین اعلام کرد: "دبیر کل سازمان ملل با استفاده از این مهمات در میدان جنگ مخالف است."
به نظر می رسد آمریکا که در صدد هست به هر قیمتی جنگ اوکراین با شکست روسیه به پایان برسد، قصد دارد تا در راستای تجهیز اوکراین به انواع تسلیحات، حتی آنهایی که پیش از این به عنوان خط قرمز تلقی می شدند، این هدف را محقق سازد.
واشنگتن به امید پیروزی در جنگ اوکراین به تدریج همه ممنوعیت ها را البته به بهانه های مختلف کنار می گذارد. ضمن اینکه واشنگتن به خوبی از عدم موفقیت ضد حمله گسترده اوکراین آگاه بوده واکنون در صدد است تا با تحویل مهمات خوشه ای به ادعای خود قدرت و پوشش آتش گسترده ای را برای ارتش اوکراین فراهم سازد.
در واقع یکی از دلایلی که آمریکا تصمیم گرفته با ارسال مهمات خوشه ای به اوکراین موافقت کند این است که شرایط در میدان جنگ به هیچ عنوان به نفع اوکراین نیست.
شبکه خبری اسکای‌نیوز در تحلیلی نوشت: "حمله (گسترده) اوکراین در فصل بهار اتفاق نیفتاد و نشانه‌ها حاکی از آن است که ضد حمله اوکراین در حال حاضر هم موفقیتی نداشته است."
نکته جالب اینکه رئیس جمهور آمریکا در اظهارات اخیر خود این تحلیل را عملا تایید کرده است.
بایدن در این باره گفت: "تصمیم بسیار سختی از جانب من بود. با وجود این با متحدانمان رایزنی کردم. با دوستانمان در کنگره هم رایزنی کردم. مهمات اوکراینی‌ها دارد تمام می‌شود."
در واقع مقام‌های آمریکایی برای توجیه تصمیم خود برای ارسال مهمات خوشه‌ای به اوکراین به توجیه‌هایی مشابه با توجیه‌های زمان استفاده از بمب اتمی علیه هیروشیما و ناکازاکی متوسل شده‌اند.
آنها گفته‌اند درست است که ارسال مهمات خوشه‌ای خطر تلفات غیرنظامیان را بالا می‌برد، اما در صورتی که به روسیه اجازه داده شود سرزمین‌های اوکراین را اشغال کند جان غیرنظامیان بیشتری در خطر است.
نکته جالب استدلال عجیب «جیک سولیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا درباره ارسال مهمات خوشه ای به اوکراین است.
سولیوان مدعی شده است: "اوکراین پایبندی خود را برای استفاده از بمب های خوشه ای فقط برای دفاع از خود و استفاده نکردن از آن در مناطق غیرنظامی اعلام کرده است."
وی در عین حال ادعا کرده است: "بدون شک ما میزان تعهد اوکراین به استفاده نکردن از بمب های خوشه ای را علیه غیرنظامیان زیر نظر داریم. این در حالی است که حتی در برهه کنونی نیز اوکراین از تسلیحات اهدایی غرب به ویژه موشک های دوربرد کروز برای حمله به اهدافی در داخل روسیه استفاده کرده است."
مساله مهم درباره مهمات خوشه ای تبعات و پیامدهای کاربرد آنها است:
مهمات خوشه ای از جمله به بمبی گفته می شود که شامل تعداد زیادی ریز مهمات (بمب های کوچک) است که بعد از پرتاب بمب و شکافته شدن بمب اصلی در ارتفاع مناسب، ریز مهمات ها جدا شده و بسته به ارتفاع شکافته شدن بمب اصلی روی زمین در منطقه وسیعی پخش می شوند.
اگرچه به این سلاح بیشتر بمب خوشه ای گفته می شود که مشخصا یک سلاح هواپرتاب است ولی امروز کلاهک های خوشه ای برای موشک و یا مهمات های توپخانه نیز وجود دارد.
میزان این ریز مهمات ها و قدرت تخریب و ماموریت آنها بسته به بمب و یا سلاحی که آنها را پرتاب می کند متفاوت است.
کارشناسان می‌گویند استفاده از مهمات خوشه ای به تلفات غیرنظامیان منجر می‌شود؛ ضمن اینکه برخی از ریز مهمات منفجر نمی‌شوند و می‌توانند تا مدت‌ها جان غیرنظامیان را به خطر بیندازند.
مخالفان استفاده از بمب‌های خوشه‌ای به دلیل اینکه بعضی از بمب‌های کوچکتر عمل نمی‌کنند و مانند مین هستند، استفاده از آنها را غیراخلاقی می‌دانند.
با توجه به پیامدهای استفاده از مهمات خوشه ای 108 کشور استفاده از آنها را ممنوع اعلام کرده اند.
در راستای ممنوعیت مهمات خوشه ای «معاهده مهمات خوشه‌ای» (1) تدوین شده که یک معاهده بین‌المللی است که هر گونه استفاده، انتقال، تولید و انبار این مهمات را ممنوع اعلام می‌کند.
این معاهده در 30 مه 2008 در دوبلین به تصویب رسید و از اوت 2010 اجرایی شده است.
آمریکا، روسیه و اوکراین جزو کشورهایی هستند که این معاهده را امضا نکرده‌اند.
«مارتا هورتادو» سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل می گوید: "استفاده از مهمات خوشه ای باید فورا متوقف شود و نباید از آنها در هیچ مکانی استفاده شود."
1- Convention on Cluster Munitions (CCM)
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
