سیدرضا میرطاهر- اکنون مقامات اروپایی در صدد توجیه عملکرد منفی خود در قبال برجام برآمده اند.
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه در پاسخ به نامه «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران اعلام کرد که مصمم است تا با همکاری همه طرف‌های ذی نفع برجام و جامعه بین المللی برای حفظ این توافق تلاش کند.
بورل در بیانیه‌ای گفت: با نزدیک شدن به پنجمین سال دستیابی به توافق، باید از این فرصت استفاده و اهمیت این توافق را یادآوری کنم. برجام دستاوردی تاریخی برای رژیم بین المللی منع تکثیر هسته‌ای بوده و به امنیت منطقه‌ای و جهانی کمک می‌کند. من همچنان مصمم هستم تا با همکاری همه طرف‌های ذی نفع برجام و جامعه بین‌المللی برای حفظ این توافق تلاش کنم».
این ادعای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با عملکرد این نهاد اروپایی و نیز تروئیکای اروپایی در برخورد با برجام در تعارض قرار دارد.
اروپایی ها بارها مدعی شده اند که با توجه به نقش اساسی تواق هسته ای برجام در حفظ صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی، خواهان بقای این توافق هستند.
آنها وعده داده بوند که نهایت تلاش خود را در این زمینه انجام خواهند داد.
با این حال اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی تحت فشارهای آمریکا و نیز به دلیل نداشتن اراده لازم، از اجرای تعهدات برجامی خود به ویژه اجرای موثر سازو کار تعامل مالی و تجاری با ایران موسوم به اینستکس خودداری کردند.
در همین رابطه:
تروئیکای اروپایی خواستار بازگشت گام‌های برجامی ایران شدند
بررسی مواضع اروپایی‌ها پس از خروج آمریکا از برجام، نشانه ناتوانی عمیق آنها از اجرای تعهداتی است که در قبال ایران به عهده گرفته اند.
تروئیکای اروپایی همچنین با بهانه قرار دادن کاهش گام به گام تعهدات برجامی از جانب ایران که البته در واکنش به عدم ایفای تعهدات این سه کشور و اتحادیه اروپا صورت گرفت، با محکوم کردن این اقدام تهران، سازو کار حل اختلاف برجام را در 14 ژانویه فعال کرده و خواهان خودداری ایران از ادامه این روند و بازگشت به وضعیت قبلی شده اند.
به نظر می رسد عدم اجرای تعهدات برجامی از سوی اروپایی ها در نوعی هم سویی ضمنی بین دو سوی اقیانوس اطلس صورت گرفته است تا با اثر گذاری فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران، تهران ناچار شود تا خواسته‌های دوازده گانه آمریکا را که مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور در مه 2018 اعلام کرده بود، قبول کند.
این در حالی است که ایران در چارچوب منافع ملی خود اجرای برجام را پذیرفته است و انتظار دارد اعضای گروه 1+4 به ویژه اروپایی ها تعهدات خود ذیل برجام را به انجام رسانند.
به گفته سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، تهران در قبال هرگونه زیاده خواهی و رفتارهای غیرمسئولانه اقدامات لازم و متناسب را اتخاذ خواهد کرد و از سه کشور اروپایی قویاً می‌خواهد به جای حرکت در مسیر سیاست فشار حداکثری ایالات متحده، با پایبندی به تعهدات خویش، زمینه حفظ و اجرای کامل برجام را فراهم آورند.
طبعا بی عملی اروپایی ها از جانب ایران بی پاسخ نمانده و در این راستا محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز پنج شنبه طی نامه‌ای به بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده برجام، بار دیگر موارد عدم پایبندی کشورهای اروپایی را طبق بند ۳۶ برجام به کمیسیون مشترک برای حل و فصل ارجاع داد.
نامه ظریف به بورل؛ ضرورت پایبندی اروپا به برجام
در نامه ظریف تاکید شده است که هرگونه مداخله در همکاری‌های پادمانی جاری بین ایران و آژانس مغایر با مفاد برجام است و می‌تواند بر مبانی همکاری‌های پادمانی موجود تأثیرات منفی داشته باشد.
بورل ضمن اعلام دریافت نامه ای از ظریف درخصوص نگرانی‌های ایران از اقدامات فرانسه، آلمان و بریتانیا در ارائه پیش نویس قطعنامه در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین تداوم عدم پایبندی به تعهدات بین‌المللی ناشی از برجام و مصوبات کمیسیون مشترک، برای حل و فصل اختلافات از طریق مکانیسم حل اختلاف بر اساس بند ۳۶ برجام، تاکید کرد که سازوکار حل و فصل اختلاف نیازمند تلاش‌های جدی و مبتنی بر حسن نیت از سوی همه است.
پیش از این نیز در دو مرحله دیگر موارد عدم پایبندی آمریکا و سه کشور اروپایی طبق بند ۳۶ برجام توسط ایران به کمیسیون مشترک ارجاع شده بود که با توجه به عدم حل و فصل اختلافات مزبور، به کاهش تعهدات ایران طی پنج گام منجر شد.
اکنون نوبت طرف اروپایی است تا به جای لفاظی و دادن وعده های توخالی، اگر واقعا خواهان حفظ برجام است، گام های عملی در این زمینه بردارد و از همسویی با واشنگتن و تشدید فشارها علیه ایران خودداری نماید.
بیشتر بخوانید:
بورل: امریکا از برجام خارج شده است
اگر اروپا به تعهدات برجامی خود به طور کامل عمل کند ما هم به تعهدات خود پایبند خواهیم بود
