آتوسا دینیاریان- در این زمینه سودان اعلام کرد: با وجود اعلام ادامه مذاکرات سد النهضه از سوی اتیوپی، خارطوم حاضر به بازگشت به این مذاکرات در شرایط فعلی نیست.
مقامات دولتی در سودان با اشاره به اینکه دستور کار درباره این مذاکرات، توافقی محدود به سازوکار آبگیری و راه اندازی سد النهضه بود، تاکید کردند بدون پایبندی اتیوپی ادامه مذاکرات مقدور نیست.
اتیوپی آوریل 2011 ساخت سد النهضه را آغاز کرد اما آغاز این طرح با اعتراض مصر و سودان همراه بود. طی سال های گذشته نیز به موازات پیشرفت فیزیکی در ساخت این سد اعتراضات مصر و سودان ادامه داشت.
این سد که بر روی سر شاخه های نیل احداث شده خطر کمبود آب را برای کشورهای در مسیر نیل تشدید کرده است. در این راستا دسترسی نامحدود مصر و سودان به آب های نیل را مختل خواهد کرد و در واقع امنیت آبی را به ویژه برای مصر که نیل تامین کننده اصلی منابع آب این کشور است، از بین می برد.
تلاش اتحادیه آفریقا برای برای حل بحران سد النهضه
طی سال های اخیر نشست های متعددی برای دستیابی به راهکار و توافقی میان سه کشور درباره سد النهضه برگزار اما همواره این نشست ها با شکست رو به رو شده و میانجیگری کشوهای مختلف نیز برای رسیدن به توافق کارگشا نبوده است.
با جدی شدن موضوع آبگیری سد النهضه و افزایش تنش ها وحتی تهدید نظامی، اتحادیه آفریقا با تلاشی جدی ومستمر به عنوان میانجی وارد و سرانجام سه کشور در پی مذاکراتی طولانی به توافقنامه ای دست یافتند که براساس آن اتیوپی آبگیری این سد را تا رسیدن به راهکار نهایی و تعیین حقابه سودان و مصر متوقف کند.
به رغم این توافق، اتیوپی آبگیری مرحله اول این سد را آغاز کرد. اکنون با گذشت چند هفته از آبگیری سد النهضه توسط اتیوپی، بار دیگر تنش ها میان مصر و سودان و اتیوپی افزایش یافته است. سودان و مصر اقدام اتیوپی را خلاف توافقنامه و نقض کلیه تعهدات توافق شده می دانند.
وزارت آب و منابع آبی مصر با انتشار بیانیه ای اقدام اتیوپی را مغایر با اعلامیه اصولی که سه کشور امضا کردند، دانست و اعلام کرد: اقدام یک جانبه اتیوپی در آبگیری سد النهضه بدون مشورت و هماهنگی با کشورهای پایین دست رود نیل نشانه ای بر تمایل نداشتن اتیوپی به دستیابی به توافقی عادلانه است.
به رغم اعتراضات ازسوی مصر و سودان، اتیوپی آبگیری سد را خلاف توافقنامه ندانسته و برحق خود در استفاده بهینه از منابع آب تاکید کرده است. مقامات اتیوپی همچنین اعلام کرده اند حاضر نیستند هیچ توافقنامه الزام آوری را در این زمینه بپذیرند.
«دینا مفتی» سخنگوی وزارت خارجه اتیوپی گفت: اتیوپی نمی تواند توافق نامه الزام آوری را امضا کند که تعیین کننده عبور میزان درصد مشخصی از آب به کشورهای پایین دست باشد.
مقامات اتیوپی همچنین به دیگرکشورها از جمله آمریکا نیز هشدار داده اند که تحت فشار آنها هیچ توافقنامه ای را نخواهند پذیرفت.
مقامات وزارت خارجه اتیوپی اعلام کردند: اقدامات ایالات متحده و بانک جهانی نه تنها به روابط دو جانبه ضرر می زند، بلکه به مذاکرات سه جانبه با مصر و سودان نیز آسیب می رساند. هیچ فشاری جلوی ساخت سد را نخواهد گرفت و عزم و اراده اتیوپی برای تکمیل پروژه های خود را متوقف نخواهد کرد.
مصر و سودان رسما اعلام کرده اند در مذاکرات آینده پیرامون النهضه شرکت نخواهند کرد. شرایط بیش از همیشه پیچیده شده است. به نظر می رسد ورای اختلاف میان کشورها، پای قدرت های بزرگ و رقابت آنها در آفریقا به ویژه در استفاده سیاسی از منابع آب محدود منطقه جدی شده است.
در این زمینه کشورهای ذی نفع نیز به خوبی از این موضوع آگاهند از این روبه نظر می رسد بازگشت به میز مذاکره و دستیابی به راه حل می تواند راهکار اساسی برای حل اختلافات باشد. موافقت اتیوپی و همراهی این کشور در تعویق بهره برداری از این سد نیز می تواند فرصت را برای مصر و سودان در به وجود آوردن زیر ساخت های مورد نیاز دربخش آب و استفاده از راهکارهای مختلف، فراهم آورده و راه را بر نفوذ وقدرت نمایی بیگانگان در منطقه ببندد.
بیشتر بخوانید:
سد النهضه و تهدید مصر علیه اتیوپی
ماجراهای سد النهضه
هشدار کارشناسان مصر درباره آبگیری سد النهضه
انتقاد اتیوپی از بیانیه آمریکا در مورد سد النهضه/ تحلیل
