پس از مدتی از مرگ ناگهانی "یوکیو آمانو" مدیر کل قبلی آژانس، نمایندگان ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی روز سه شنبه درجلسه محرمانه خود "رافائل ماریانو گروسی" Rafael Mariano Grossi را به عنوان مدیرکل جدید این نهاد بین‌المللی نظارت‌کننده بر فعالیت‌های اتمی ۱۷۱کشور جهان انتخاب کردند. وی از اول ژانویه 2020 فعالیت خود در سمت جدیدش را آغاز خواهد کرد.
با انتخاب گروسی اکنون گمانه زنی ها درباره مواضع و اقدامات احتمالی آتی وی آغاز شده است. با توجه به اهمیت زیاد توافق هسته ای برجام که از دستورکارهای اصلی آژانس محسوب می شود، برخی اعضای گروه 1+4 خواهان تلاش گروسی برای حفظ آن شده اند.
در این راستا اتحادیه اروپا از مدیرکل جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواست، تقویت همکاری برای حفظ برجام را در دستور کار خود قرار دهد. اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در بیانیه‌ای ضمن استقبال از انتخاب "رافائل گروسی" به عنوان مدیرکل جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد، بروکسل به دنبال تقویت همکاری‌ها با آژانس در جهت حفظ برجام و اجرای کامل آن است. در این بیانیه تصریح شده که اتحادیه اروپا به عنوان حامی سرسخت برجام چشم به راه فرصتی برای حمایت از همکاری مدیرکل جدید آژانس اتمی است.
تروئیکای اروپایی(فرانسه، آلمان و بریتانیا) واتحادیه اروپا بعد از خروج آمریکا از برجام در مه 2018 وعده دادند که با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق کلیدی برای حفظ صلح و ثبات بین المللی را حفظ کنند. اروپایی ها به رغم انتقاد از رویکرد ضد برجامی آمریکا، با وجود وعده های بسیار به ایران در باره اجرای سازو کار ویژه مالی موسوم به اینستکس هیچ گام موثری برای اجرای تعهدات و وعده‌های خود انجام ندادند.
در واکنش به این مساله ایران همزمان با یک سالگی خروج آمریکا از برجام در 8 مه 2019 و پس از بدعهدی و ناتوانی طرف های اروپایی در تامین منافع برجامی ایران، به صورت گام به گام تعهدات خود در چارچوب این توافق را در 3 مرحله کاهش داده است. گام چهارم کاهش تعهدهای برجامی ایران، 6 نوامبر 2019 آغاز خواهد شد.
از هم اکنون برخی گمانه زنی ها درباره مواضع احتمالی مدیر کل جدید آژانس در باره برجام و ایران صورت گرفته است. مواضع گروسی در سه سالی که در فاصله سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ به عنوان معاون سیاسی یوکیا آمانو مدیرکل پیشین فعالیت می کرد، در مورد ایران سختگیرانه بود و همین مساله باعث شده تا ایران در موضع گیری درباره انتخاب وی به صراحت دغدغه های خود را مطرح کند.
"کاظم غریب آبادی" سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمان های بین المللی مستقر در وین چهارشنبه شب در واکنش به انتخاب "رافائل گروسی" به عنوان مدیرکل جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران همواره بر حرفه ای گری، استقلال و بی طرفی آژانس تاکید کرده است، خاطرنشان کرد تهران انتظار دارد این رویکرد در هر شرایطی توسط آژانس و مقامات آن حفظ گردد و کشورهای عضو نیز از اعمال فشار به آژانس جدا خودداری کنند.
به گفته غریب آبادی، سیاست و رفتار ایران نیز همواره بر ترویج و همچنین رعایت این اصول استوار بوده و بدیهی است تداوم و تقویت حفظ اصول فوق توسط آژانس، با رهیافت مثبت و تعاملی از جانب ایران مواجه خواهد شد با توجه به مسوولیت آژانس در راستی آزمایی اجرای برجام، مدیرکل جدید نیز همانند سلف خود، نقش مهم آژانس در حفظ توافق هسته ای را به درستی ایفاء نماید.
موضع تهران در قبال مدیر کل جدید آژانس علاوه بر بیان دغدغه ها، تاکید بر ادامه خط مشی بی طرفانه و مستقل در برخورد با مسائل مربوط به برنامه هسته ای صلح آمیز ایران به ویژه توافق هسته ای برجام است. به ویژه اینکه ایران با اقداماتش در زمینه شفاف سازی برنامه هسته ای خود در چارچوب برجام، اصولا جایی برای بهانه جویی دیگرطرف ها باقی نگذاشته است.
این مساله ای است که در خلال گزارش های 16گانه آژانس مورد تایید قرار گرفته و از جانب اعضای گروه 1+4 بر آن صحه نهاده شده است. 139/118
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
بشتر بخوانید:
غریب آبادی: استقلال و بی طرفی آژانس در دوره ریاست جدید حفظ شود
رد ادعای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضد ایران
