ایران پرس- روابط اتحادیه اروپا و ترکیه پس از کودتای ژوئیه 2016 در این کشور دستخوش تنش‌های متعددی بوده است. اکنون تهاجم ترکیه به شمال سوریه به بهانه مقابله با کردهای این کشور، واکنش اتحادیه اروپا را برانگیخته و باعث هشدار به آنکارا درباره پیامدهای منفی این اقدام شده است.

مقامات ارشد اتحادیه اروپا به موضع گیری در این زمینه و انتقاد از اقدام ترکیه پرداخته اند.

"فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تأکید بر لزوم توقف حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه معتقد است که این اقدام موجب آوارگی بیشتر مردم و تضعیف ثبات در کل منطقه می‌شود. موگرینی روز چهارشنبه در پارلمان اروپا گفت: ما از ترکیه می‌خواهیم اقدام نظامی یکجانبه را فوری متوقف کند. خصومت‌های نظامی تازه در شمال سوریه، ثبات کل منطقه را تضعیف و وضع غیرنظامیان را وخیم‌تر می کند به طوری که موجب آوارگی بیشتر می شود.

بدین ترتیب برخلاف موضع آنکارا که هدف از حمله به شمال سوریه را ایجاد منطقه حائل برای بازگشت آوارگان سوری اعلام کرده است، از نگاه موگرینی این اقدام صرفا باعث ایجاد موج جدیدی از آوارگان به سوی اروپا و ایجاد چالش جدید برای اتحادیه اروپا خواهد شد؛ به ویژه این که مساله پناهجویان در سال های اخیر از علل اصلی شکاف در اتحادیه اروپا بوده است.

به نظر می رسد هدف اصلی ترکیه از این اقدام، مقابله با نیروهای شبه نظامی کُرد موسوم به "یگان‌های مدافع خلق" است. ترکیه این یگان‌ها را وابسته به حزب کارگران کردستان ترکیه "پ.ک.ک" می داند و حضور آنها را در مرز خود، تهدید قلمداد می‌کند.

در مقابل، اتحادیه اروپا همانند آمریکا شبه نظامیان کرد را متحد غرب در مبارزه با داعش تلقی می کند. به همین دلیل "ژان کلود یونکر" رئیس کمیسیون اروپا خواستار توقف عملیات ترکیه در شمال شرق سوریه شده است. اتحادیه اروپا تهدید کرده است که کمک های مالی به ترکیه را قطع می کند. اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای مشترک، اعلام کرد، «از ترکیه می‌خواهیم اقدام نظامی یکجانبه را متوقف کند.»

در این بیانیه آمده است: «بعید است که یک به اصطلاح منطقه امن در شمال سوریه آن طور که ترکیه در نظر دارد، معیار‌های بین المللی را برای بازگشت آوارگان تامین کند.»

مساله مهم این که آلمان به عنوان مهمترین و بزرگ ترین کشور اتحادیه اروپا نیز موضعی شدید علیه آنکارا اتخاذ کرده است. 

هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان با انتقاد شدید از حمله ترکیه به شمال سوریه گفت: این حمله موجب تشدید ناامنی و بی‌ثبات‌سازی منطقه و بازگشت داعش می‌شود.

به نظر می رسد یکی از مهمترین دلایل مخالفت آشکار اتحادیه اروپا با حمله آنکارا به شمال سوریه، مساله ایجاد موج بزرگی از آوارگانی باشد که از صحنه درگیری ها و ناامنی ناشی از حملات نظامی ترکیه در این منطقه می گریزند.

اکنون احتمال داده می‌شود که با تشدید درگیری‌ها در شمال سوریه، هزاران غیرنظامی آواره شوند، موج جدیدی از پناهجویان به سوی اروپا روانه شوند و بروکسل را با معضل جدید و بسیار جدی مواجه کنند.

در عین حال بروکسل تاکید کرده که حاضر نیست در چارچوب طرح "اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه برای ایجاد مراکز اسکان جدید در منطقه حائل شمال سوریه برای پناهجویان سوری که اکنون در ترکیه به سر می برند پولی بپردازد.

اردوغان اعلام کرده است که در نظر دارد تا دو میلیون پناهجوی سوری را در این منطقه حائل اسکان دهد. "ژان کلود یونکر" رئیس کمیسیون اروپا هم گفته است: اگر طرح ترکیه شامل ایجاد به‌اصطلاح منطقه امن می‌شود نباید انتظار داشته باشد اتحادیه اروپا پولی را در این خصوص پرداخت کند.  

اتحادیه اروپا همواره مدعی حمایت از حقوق کردها بوده و به همین دلیل در حملات متعدد ترکیه به مناطق کردنشین شمال سوریه در سال‌های اخیر همواره به مخالفت با این اقدامات آنکارا پرداخته است. به گفته موگرینی، اتحادیه اروپا در مناطقی که حقوق جمعیت محلی نادیده گرفته یا نقض شود، کمک‌هایی برای توسعه و ثبات آن مناطق ارائه نمی‌کند. 

بدین ترتیب انتظار می رود اقدام اخیر ترکیه در حمله به شمال سوریه، گرهی بر گره‌های موجود در روابط آنکارا و بروکسل بیفزاید و موجب دوری هرچه بیشتر ترکیه از اتحادیه اروپا و نیز فشار بیشتر این نهاد اروپایی برای پیروی آنکارا از خواسته های آن به ویژه درباره کردها و سوریه شود.

نویسنده: سید رضا میرطاهر.

141/118

بیشتر بخوانید:

تاکید ایران بر لزوم توقف حملات ترکیه به خاک سوریه

تصرف برخی مناطق شمال سوریه از طرف نیروهای ارتش ترکیه

حمله ترکیه به شرق فرات از منظر سوریه/تحلیل

واکنش موگرینی به حمله ترکیه به شمال سوریه

بیانیه ترامپ درباره عملیات نظامی ترکیه درشمال سوریه؛ دو گانگی درحرف و عمل/ تحلیل