بر خلاف نظر تحلیلگرانی که می‌پنداشتند که پس از پایان جنگ سرد از شمار منازعات بین المللی به میزان قابل توجهی کاسته خواهد شد، اما در عمل انواع تنش ها و درگیری های داخلی و منازعات منطقه ای در قاره های مختلف در دوره پسا جنگ سرد رخ داده است.
صرف نظر از دلایل و علل متفاوت این درگیری ها و جنگ ها، همه آنها در بروز یک پدیده مشترک بوده اند. این پدیده که اکنون در ابعادی عظیم در سطح بین المللی مطرح شده، آوارگی میلیون ها نفر از مردم در کشورها و مناطق مختلف بوده است. البته بحران آوارگان که بسیاری از آنها با خروج از کشور خود به پناهجویانی تبدیل می شوند که خواهان رفتن به مناطق امن مانند اروپا و آمریکا هستند اکنون ابعادی بی سابقه یافته است.
با این حال، این پناهجویان با برخورد سرد و حتی خشونت آمیز در کشورهای غربی مواجه شده و دولت های اروپایی و آمریکا تلاش بر ممانعت از ورود آنها و در مرحله بعد بازگرداندن پناهجویان و مهاجران غیر قانونی می کنند.
ابعاد منفی این مساله واکنش «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیک های جهان را موجب شده است. پاپ روز سه‌شنبه سیاستمداران ملی‌گرایی را که پناهجویان را مقصر مشکلات کشورشان می‌دانند محکوم کرد. پاپ در این پیام که به سران دولت‌ها و سازمان‌های جهانی فرستاده شده اظهار کرد: «اظهارات سیاسی که هر شری را به گردن پناهجویان می اندازند و به منظور نامید کردن ضعفا ایراد می‌شوند غیرقابل قبول هستند.»
هر چند پاپ در این پیام به کشور خاصی اشاره نکرده است با این حال این سخنان در زمانی مطرح می‌شود که بحران پناهجویان در آمریکا، ایتالیا، آلمان و مجارستان به معضلی جدی بدل شده است.
اکنون سیاستمداران راست گرا تلاش می کنند تا مساله پناهجویان را مسبب بسیاری از معضلات جوامع غربی قلمداد کنند و بیرون راندن و ممانعت از ورود آنها را خواستار شوند. در این راستا، «سباستین کورتس» صدر اعظم اتریش ضمن حمایت از سیاست های سختگیرانه خود در قبال مهاجران مدعی شد اروپا دوران سخت و پر چالشی را می گذراند. به گفته کورتس: اروپا در مسئله مهاجرت در سال 2015 در مسیر غلطی قرار گرفت.
از سوی دیگر در آن سوی اقیانوس اطلس یعنی در امریکا نیز "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری این کشور بر تشدید سیاست ها و اقدامات ضد مهاجرتی خود تاکید کرده و حتی برای جلوگیری از ورود مهاجران و پناهجویان خواهان بودجه 5 میلیارد دلاری برای ساخت دیوار مرزی با مکزیک شده است.
ترامپ در نوامبر 2018 گفت: قصد دارم تا به سیاست "گرفتن و رها کردن" پایان دهم، سیاستی که مبتنی بر بازداشت مهاجران در طول مرزها و آزاد کردن آنها در جامعه آمریکا است تا زمانی که منتظر برگزاری دادگاه هستند.
ترامپ در وهله نخست خواهان جلوگیری از ورود مهاجران غیر قانونی و در وهله بعد بازداشت و بازگرداندن آنها بدون پذیرش درخواست پناهندگی است.
از سوی دیگر، آمریکا به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل که 181 کشور جهان به آن رای مثبت دادند به همراه مجارستان رای منفی داد. این قطعنامه ایجاد ساختار جدید بین المللی را با عنوان «کمیته جهانی پناهندگان» مد نظر قرار می دهد که جهان را ملزم می کند تا به جابجایی انبوه و بحران پناهجویان پاسخ دهد و پناهجویان و جوامع میزبان آنها از آن بهره مند شوند.
آمریکا و مجارستان که هر دو سیاست های ضد مهاجرتی را دنبال می کنند با رای منفی خود نشان دادند که اهمیتی برای زندگی انسان ها قائل نیستند. به ویژه رویکرد غیر انسانی دولت ترامپ در برخورد با پناهجویان بر خلاف ادعاهای حقوق بشری آمریکا است.
نویسنده: سیدرضامیرطاهر
بیشتر بخوانید:
117/118
ابراز نگرانی از اوضاع انسانی پناهجویان در یونان
بحران پناهجویان بهانه‌است؛ اتحادیه‌اروپا از درون مشکل دارد
هشدار نخست‌وزیر ایتالیا به اروپا درباره پناهجویان
