« لیز تراس» وزیر خارجه بریتانیا در نشست غیر رسمی وزرای خارجه کشورهای عضو ناتو در برلین با اشاره به اینکه سیاست درهای باز ناتو ضروری است، گفت: امنیت در اروپا در صورت عضویت فنلاند و سوئد در این ائتلاف نظامی تقویت خواهد شد اما مسئله مهم امروز، تمرکز بر یک ناتوی جهانی است زیرا درعین حال که امنیت منطقه اروپا را تأمین می‌کند، باید مراقب امنیت منطقه ایندوپاسیفیک (اقیانوس هند و آرام) نیز بود.
تراس در حالی خواستار گسترش ناتو درجهان شده است که روسیه و چین پیش از این به شدت با گسترش این ائتلاف مخالفت کرده و آن را موجب تضعیف امنیت جهانی دانسته اند.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو در دهه 1940 با هدف دفاع جمعی در واشینگتن دی.سی. پایه گذاری شد و هم اکنون آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی و همجوار عضو آن هستند.
در واقع کشورهای عضو ناتو متعهد شده اند که حمله نظامی علیه یک یا چند کشور عضو در اروپا یا آمریکای شمالی را به عنوان حمله به تمامی کشورهای عضو تلقی کنند و به مقابله آن برخیزند. این سازمان که در پی تشدید جنگ سرد میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی تشکیل شد، در واقع تلاشی بود از سوی آمریکا برای به همراه کردن کشورهای اروپایی در دفاع از خود و البته گسترش قدرت امریکا برای مقابله با هرگونه تهدیدی همچنین کنترل کشورهایی چون آلمان.
با تغییرات سیاسی در گستره جهانی و از بین رفتن بلوک بندی های دوران جنگ سرد، ناتو نیز تا حدودی اهداف خود را تغییر داد و برنامه ای را جهت گسترش فعالیت های خود به سمت شرق با هدف به زیر نفوذ درآوردن این منطقه، در دستور کار قرار داد.
در این راستا کشورهایی چون لهستان، مجارستان و چک به اتحادیه اروپا و ناتو پیوستند و این اهداف همچنان در قالب جدید دنبال شد.
در واقع ناتو طی دهه های اخیر به عنوان بازوی نظامی آمریکا و اروپا در خدمت اهداف مداخله جویانه و زیاده خواهانه غرب عمل کرده است؛ به طوری که در بحران کنونی اوکراین نیز کشورهای غربی در حمایت از خواسته اوکراین وارد شده اند.
در واقع به نظر می رسد مهار مسکو و گسترش به شرق اروپا نیز حتی برای مقامات آمریکا کافی نیست و موضوع گسترش ناتو تحت عنوان ناتوی جهانی از زبان وزیر خارجه بریتانیا مطرح شده است، سیاستی که در راستای گسترش هژمونی نظامی آمریکا در جهان به ویژه در برابر روسیه و چین قرار دارد.
اعضای اروپایی ناتو ظاهرا در تلاش هستند با مشارکت آمریکا با بزرگ جلوه دادن خطر روسیه و با توجه به قطب بندی جدید قدرت در جهان و جابجایی مرکز ثقل توازن قوا از اقیانوس اطلس به اقیانوس آرام، بازتعریف جدید خود از ماموریت های ناتو ارائه کنند.
«ینس استولتنبرگ» دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو اعلام کرد: ناتو هرگز قول نداد که توسعه و گسترش نداشته باشد و این مسئله از برخی معاهدات بین المللی نشات می گیرد.
با شرایط کنونی به نظر می رسد مقامات آمریکا با همکاری اروپا بیش از پیش، برنامه گسترش ناتو را کلید زده اند، پروژه ای که آنها امیدوارند قدرت نظامی آمریکا در جهان را افزایش دهد اما به نظر نمی رسد کشورهای جهان، پذیرای چنین سیاستی باشند.
آتوسا دینیاریان
