«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه درباره تلاش های یونان و فرانسه برای متوقف کردن فعالیت های تحقیقاتی و اکتشافی آنکارا در شرق دریای مدیترانه، هشدار داد.
اردوغان با تاکید براین که ترکیه در دفاع از منافع ملی خود مصمم است، گفت: تهدیدها علیه منافع و حقوق ترکیه در دریای مدیترانه و دریای اژه ازسوی یونان و فرانسه از نگرانی‌های اصلی این کشور است.
اظهارات تند رئیس جمهوری ترکیه نشان می دهد، مقام های آنکارا تحت هیچ شرایطی قصد ندارند ازمواضع خود در دریای مدیترانه و دریای اژه، عقب نشینی کنند. یونان و جزیره قبرس، پیش ازاین هم درمسائل شرق دریای مدیترانه، در موضع تقابل با ترکیه قرار گرفته اند، اما هیچگاه تهدیدهای طرفین به جنگ منجر نشده است.
با وجود این، تحولات پس از سال 2011 میلادی و اتخاذ سیاست های نامناسب آنکارا درجریان خیزش های موسوم به بهار عربی، موجب شده است که رابطه مصر با اسرائیل آشکارتر گردد و هر دوطرف خود را به یونان و جزیره قبرس - به عنوان کشورهای مخالف ترکیه - نزدیک کرده و درعمل جبهه قدرتمندی علیه این کشور در دریای مدیترانه تشکیل دهند.
تاثیر سیاست های منطقه ای و جهانی اردوغان بر آینده ترکیه
درهمین ارتباط، «سینان اولگن» اقتصاددان ترک و کارشناس مشهور ترکیه، اتخاذ سیاست های خارجی نادرست دولت اردوغان را زمینه ساز انزوای بی سابقه ترکیه در دریای مدیترانه دانست.
این کارشناس مشهور ترکیه اخیرا" درگفتگو با روزنامه «قرار» تصریح کرد: "ترکیه برای تبدیل شدن به یک کشور ثروتمند گازی، راهی دور و دراز درپیش دارد. حجم ذخیره گاز میدانی که اخیرا اعلام شده اند، حتی درحد یک صدم منابع گازی ایران و روسیه نیست."
به هرحال باید گفت، مقام های آنکارا درعمل نشان داده اند که درموضعگیری های منطقه ای و بین المللی ازقدرت ریسک بالایی برخوردارند. برغم برخوداری ازریسک بالا، مقام های دولت اردوغان بویژه شخص رئیس جمهوری ترکیه این حقیقت را نیز اثبات کرده اند که درشرایط بحرانی، ممکن است ازمواضع خود عقب نشینی کنند.
نمونه این تغییر موضع را می توان در رابطه ترکیه با روسیه مشاهده کرد. عذرخواهی رسمی دولت ترکیه و شخص رئیس جمهوری این کشور از روسیه پس ازسرنگون کردن جنگنده روسیه دراراضی سوریه توسط پدافند ترکیه درسال 2018 میلادی، تنها یک نمونه ازاین عقب نشینی های دولت اردوغان محسوب می شود.
تحولات اخیر نشان می دهد که ترکیه در دریای مدیترانه درمقابل یونان، جزیره قبرس و اتحادیه اروپا قرار گرفته است. درهفته‌های اخیر، مناقشه بر سر اکتشاف و استخراج منابع گاز طبیعی درشرق دریای مدیترانه، میان ترکیه با یونان و جزیره قبرس افزایش یافته است.
دراین میان، فرانسه نیز به عنوان یک عضو قدرتمند و تاثیرگذار اتحادیه اروپا، درکنار کشورهای متخاصم با ترکیه قرار گرفته و ازمواضع یونان و قبرس حمایت کرده است.
گفته می شود، منابع گازی موجود درشرق مدیترانه به اندازه چندین دهه نیاز فرانسه را به منابع گازی مرتفع خواهد ساخت. به نظر می رسد فرانسه به همین دلیل وارد کارزار مدیترانه شده است تا بتواند ازاین منابع گازی، سهمی هم عاید خود کند.
دراین شرایط، «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه چنین وانود کرده است که تلاش می کند به عنوان یک میانجی در میان شعله اختلاف‌های ترکیه و یونان رفتار کند، اما ازسوی دیگر نمی‌تواند چشم بر روی منابع گازی شرق مدیترانه هم ببندد.
درحقیقت باید گفت، ترکیه، یونان و قبرس درمیان دستکم هشت کشوری قرار دارند که در زمینه منابع گازی شرق دریای مدیترانه ادعا دارند. رویارویی و یا تقابل آنکارا و پاریس هم رویداد جدیدی نیست و ریشه درگذشته دارد که عرصه نبردهای نیابتی لیبی و اختلاف های عمیق در حوزه مسائل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی «ناتو» ازجمله همین موارد است، اما این از اختلاف‌های ترکیه و فرانسه بر سر سهم‌خواهی از منابع گازی شرق مدیترانه است.
بدون شک، فرانسه می تواند تهدیدهای اخیر اتحادیه اروپا را برای تحریم ترکیه اجرایی کند. در حال حاضر، ترکیه با مشکلات اقتصادی جدی روبرو است. درچنین شرایط بحرانی، اگر اتحادیه اروپا ترکیه را تحریم کند دولت اردوغان در مدت زمان کوتاهی با مشکلات متعدد جدیدی مواجه خواهد شد که غیرقابل جبران به نظر می رسند.
نویسنده: محمدعلی طالبی
117
بیشتر بخوانید:
اردوغان: ترکیه از منافع و حقوق خود در هر مکان و زمانی دفاع می کند
نگاهی به تحولات ترکیه و شرق مدیترانه
افزایش تنش‌ها بین فرانسه و ترکیه و افزایش حضور نظامی در شرق مدیترانه
تشدید اختلاف‌های ترکیه و اتحادیه اروپا در شرق مدیترانه
