یازدهمین اجلاس سالانه «امنیت بینالملل» با حضور دبیران شورای امنیت ملی، مشاوران روسای جمهور کشورها در امور امنیت ملی، فرماندهان سرویسهای ویژه و سازمانهای مجری قانون از ۱۰۱ کشور از چهارشنبه 24 مه در مسکو آغاز به کار کرده است.
پوتین می گوید: «بهترین جایگزین برای سیاست مخرب شانتاژ و تهدید، تحکیم ثبات در جهان و دستیابی به یک مفهوم و سازوکار تأمین امنیت مشترک در شرایط کنونی است. در حالی که کشورهای غربی آشکارا بهدنبال تشدید تنش و دامن زدن به ناامنی در جهان هستند، کشورهای مستقل از آسیا تا آفریقا باید به بنا نهادن سازوکار فرایند تأمین امنیت پایدار برای همه کشورها کمک کنند.»
درخواست رئیس جمهور روسیه برای همکاری کشورهای مستقل در زمینه معماری نوین امنیت جهانی در راستای نگرش کلی این کشور به نظام جدید جهانی و لزوم چیرگی چند جانبه گرایی بر یک جانبه گرایی و شکل گیری نظامی چند قطبی است. روسیه بارها مخالفت خود را با نظام تک قطبی و یک جانبه گرایی غرب اعلام کرده و برقراری نظام چند قطبی وچند جانبه گرایی را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است.
غربی ها به رهبری آمریکا دردوره پس از جنگ سرد اقدامات و رویه ای بر خلاف حقوق وموازین بین المللی در پیش گرفته و به بهانه های مختلف به دخالت درامور داخلی، حمله نظامی و در نهایت اشغال دیگر کشورها مبادرت کرده اند. در این میان آمریکا به عنوان سر دمدار غرب رهبری شرکای اروپایی خود را بار دیگر در دوره ریاست جمهوری جو بایدن به دست گرفته و داعیه رهبری جهانی دارد.
یکجانبه گرایی آمریکا از جمله مهمترین انتقاداتی است که مسکو در سالهای اخیر علیه واشنگتن مطرح کرده است. دیدگاه روسیه این رویه آمریکا باعث اختلال در وظایف شورای امنیت و گسترش هرج و مرج درصحنه بین المللی می شود. ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه بر این مساله تاکید کرده که نظام تک قطبی جهانی به رهبری آمریکا برای روسیه غیرقابل قبول است و این کشور هیچگاه چنین نظامی را نخواهد پذیرفت.مسکو مدتهاست که هدف اصلی خود در عرصه سیاست خارجی را ایجاد نظام چند قطبی در جهان قرار داده است.
در این راستا مسکو به دنبال افزایش سطح و گستره تعاملات در عرصه بین المللی به ویژه با قدرت های نوظهور اقتصادی مانند چین و دیگر اقتصادهای نوظهور مانند هند، برزیل و آفریقای جنوبی و نیز کشورهای مخالف هژمونی غرب مانند ایران و ونزوئلا است. پوتین در این زمینه می گوید: «روسیه و متحدان این کشور به شکل گیری جهانی عادلانه تر دست خواهند یافت و مدل تبعیض آمیز توسعه برای همیشه از بین خواهد رفت. جهانی چند قطبی و عادلانه را پیش رو داریم و ایدئولوژی نازیسم و افراطگرایی ناچار به تاریخ خواهد پیوست.»
از نگاه مسکو، تعامل همه جانبه روسیه و چین، بهعنوان الگویی برای روابط بین ملتها در قرن بیست ویکم عمل میکند. هم چنین روسیه با توجه به تحولات جهانی در عرصه های اقتصادی و سیاسی معتقد است که نهادهای بین المللی جدید باید جایگزین نهادهای قبلی شوند که اکنون تاثیر گذاری خود را با توجه به از میان رفتن فلسفه وجودی شان از دست داده اند. از جمله این نهادهای بین المللی جدید گروه 20 است که متشکل از کشورهای پیشرفته صنعتی، اقتصادهای نوظهور و نهادهای منطقه ای است.
روسیه معتقد است که نقش گروه 20 به سرعت در حال افزایش است، ضمن اینکه تشکل کشورهای صنعتی غرب یعنی گروه 7 دیگر به تنهایی قادر به حل بسیاری از مسائل نیست، روسیه مروج گسترش تشکل های بین المللی مانند گروه بریکس و سازمان همکاری شانگهای است.
آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل معتقد است که امروزه چندجانبه گرایی بیش ازهرزمان دیگری مورد نیاز است. رویکرد روسیه و کشورهای هم سو با آن در باره نظم نوین جهانی بر پایه چند جانبه گرایی و شکل گیری مراکز جدید قدرت اقتصادی و نفوذ سیاسی در جهان مورد دلخواه و مطلوب و در راستای منافع غرب نیست و به همین دلیل غربی ها همواره تلاش خود را معطوف به جلوگیری از تحقق کامل آن کرده اند.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
116