محمد مهدی غفاری- ضمن آن که فضای حاکم بر دیدار دو رئیس جمهوری، حاکی از بینش مثبت آن ها در حل مسائل میان دو کشور نیز بوده است.
شی جین پینگ در این دیدار، به همتای فیلیپینی خود گفت: باید با تعامل و درک درست از شرایط پدیدار شده و نیز رایزنی، اختلاف های موجود در دریای چین جنوبی را حل کرد تا مبنای سنجیده ای برای توسعه پایدار، صلح آمیز و سالم باشد.
مفاد قرار دادهای امضا شده میان دو طرف نیز عمدتا مربوط به کشاورزی، صنایع، طرح های زیر بنایی، مبارزه با گروه های قاچاق مواد مخدر، تجارت دو جانبه و امنیت دریایی است.
"رود ریگو دوترته" در شرایطی به چین سفر کرد که "بنیگنو آکینو"، رئیس جمهوری پیش از او از چین بابت سیطره جویی نظامی این کشور در دریای چین جنوبی به دیوان داوری لاهه در هلند شکایت کرد.
این دیوان، چین را محکوم کرد، اما پکن به رای دیوان داوری لاهه اعتنایی نکرد و آن را بی اساس خواند، چین پیوسته به همه مدعیان مالکیت بر دریای چین جنوبی هشدار می دهد که فقط از طریق گفت و گوهای دو جانبه می توان راهی برای حل این مساله پیدا کرد و اساسا پکن با بین المللی شدن موضوع مالکیت ها در این دریا مخالف است.
اکنون سفر رئیس جمهوری فیلیپین به چین بیانگر این موضوع است که دوستی ها و دشمنی ها در عالم سیاست پایدار نیست و به همین سیاق است که گفته می شود، تهدیدها همیشگی نیست بلکه منافع همیشگی است.
گامی که "رود ریگو دوترته" برداشته، به تعبیر برخی آگاهان سیاسی، نشان دهنده آن است که وی عقلانیت را چاشنی سیاست داخلی و خارجی خود کرده که قطعا با تدبیر و سنجش اوضاع، نوعی ضمانت برای حفظ منافع بلند مدت مانیل به حساب می آید.
فیلیپین از متحدان دفاعی و امنیتی آمریکا در جنوب شرق آسیا است.
آمریکا در دوران جنگ سرد، از خلیج "سوبیک" و "کلارک" در فیلیپین برای استقرار نیروهای نظامی خود استفاده کرد.
به جز یک مقطع تاریخی که خانم "گلوریا آرویو" رئیس جمهوری وقت فیلیپین، دستور به خروج این نیروها از کشورش داد، روسای جمهوری بعد از او نتوانستند به مقوله استقلال ملی بیاندیشند. زیرا فیلیپین ملزم به اجرای تعهدات با آمریکا بود.
"بنیگنو آکینو"، قبل از دوترته، در مقام رئیس جمهوری فیلیپین به زعم خود، توسعه وابسته به آمریکا را در دستور کار خود قرار داد.
حاصل این نگاه، عقد قرار داد ده ساله امنیتی بین دو کشور بود که به اعتقاد بسیاری از اتحادیه های کارگری، ژورنالیست ها، کانون وکلای آزاد، دانشجویان و سایر سندیکاها و حتی برخی سناتورهای فیلیپین چیزی جز فقر، عقب ماندگی و محرومیت گسترده برای این کشور در پی نداشت.
اما آن چه اکنون، افکار عمومی را به کنجکاوی و محافل سیاسی را به واکاوی بیشتر واداشته، اظهارات دوترته علیه آمریکا در پکن بوده است.
دوترته در هتل محل اقامت خود در پکن در دیدار با فیلیپینی های مستقر در چین گفت: مانیل به علت سیاست های خصمانه واشنگتن دیگر به سمت آمریکا نخواهد رفت.
هنوز نمی توان تفسیر روشنی از این اظهارات دوترته ارائه داد، اما اگر روند تحولات به گونه ای پیش برد که به سود چین و به ضرر آمریکا منجر شود، در آن صورت می توان گفت: دیپلماسی مدارا گونه چین برنده است نه سیاست های توسعه طلبانه نظامی آمریکا.
با وجود این، باید منتظر دستور العمل و ابلاغیه جدیدی از سوی دوترته رئیس جمهوری فیلیپین در مورد کاهش سطح روابط این کشور با آمریکا بود.
