در این راستا، تروئیکای اروپایی در بیانیه ای ضمن ابراز نگرانی از افزایش تنش‌ها در منطقه، اجرای کامل برجام را خواستار شدند.
در این بیانیه آمده است که با درنظر گرفتن نشست قریب الوقوع شورای امنیت درباره قطعنامه 2231، فرانسه، آلمان و بریتانیا بر تعهد کامل به اجرای این قطعنامه و حفظ برجام تاکید می کنند، ما معتقدیم اجرای کامل این توافق به کاهش تنش‌ها در منطقه و همچنین منع اشاعه هسته ای جهانی کمک می کند.
تروئیکای اروپایی مدعی شده اند که خواهان اجرای کامل این قطعنامه هستند و از همه طرف‌های دیگر برجام خواسته اند همین رویه را در پیش گیرند و از هر اقدامی که توافق هسته ای برجام به مثابه ستون اصلی نظام منع اشاعه و امنیت جمعی را تضعیف می کند خوداری کنند.
ادعای تروئیکای اروپایی درباره تلاش‌هایشان برای حفظ برجام با واقعیات بیرونی در تعارض قرار دارد. پس از خروج آمریکا از برجام در 8 مه 2018 ،اعضای اروپایی برجام یعنی اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی اعلام کردند که برای مقابله با آثار منفی تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران به تجارت با ایران ادامه می‌دهند و سازو کار ویژه مالی اروپا و ایران موسوم به «اینستکس» را برای این منظور راه اندازی می‌کنند.
به رغم ایفای تعهدات برجامی از جانب ایران، اما اروپا در زمینه عملی کردن وعده‌های خود به ایران برای بهره بردن از مزایای برجام و مقابله با اعمال مجدد تحریم های هسته ای از سوی آمریکا، اقدام مشخص و قابل قبولی انجام نداده است.
ایران در واکنش به بی تفاوتی اروپایی‌ها در عملی کردن وعده‌هایشان چهارشنبه 8 مه 2019 در بیانیه‌ای از کاهش سطح تعهداتش در چارچوب برجام به استناد به بندهای 26 و 36 این توافق خبر داد. تهران در این بیانیه به کشورهای باقی‌مانده در برجام 60 روز فرصت داد برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
با توجه به این که حدود 50 روز از ضرب الاجل ایران گذشته، اما هنوز اقدام ملموسی از جانب اروپا برای اجرایی کردن وعده های خود از جمله عملیاتی شدن «اینستکس» صورت نگرفته است. در واقع اروپایی‌ها خواهان ادامه اجرای برجام از جانب ایران بدون بهره بردن از منافع آن هستند. طبیعتا چنین رویکردی نه فقط با عقل و منطق سازگار نیست، بلکه خواسته‌ای کاملا غیر قانونی و برخلاف مفاد توافق هسته ای برجام است.
اکنون تروئیکای اروپایی موضعی طلبکارانه در این زمینه اتخاذ کرده و مدام به هشدار به ایران و حتی تهدید آن در زمینه پیامدهای خروج از برجام می پردازد. کما اینکه طبق گزارش رویترز، آلمان ، فرانسه و بریتانیا طی یادداشتی دیپلماتیک به ایران درباره عواقب پایبند نبودن تهران به تعهدات هسته‌ای خود هشدار دادند.
این یادداشت دیپلماتیک روز شنبه 22 ژوئن به ایران تحویل داده شده است.از سوی دیگر سخنگوی دولت بریتانیا نیز روز دوشنبه 24 ژوئن با بیان اینکه لندن برای کاهش تنش‌ها با ایران همکاری می‌کند، مدعی شد در صورت همکاری نکردن تهران درخصوص برجام گزینه‌های دیگر را مد نظر قرار خواهد داد.
سخنگوی دولت بریتانیا گفت: با متحدانمان برای حفظ برجام همکاری می‌کنیم، ولی اگر تهران همکاری نکند ما نیز گزینه‌های دیگر را بررسی می‌کنیم».
بدین ترتیب اکنون ظاهرا جای شاکی و متهم از دیدگاه اروپایی‌ها عضو شده است. اروپایی‌ها به جای اینکه خود را در زمینه عمل نکردن به تعهدات برجامی‌شان مقصر ببینند، در جایگاه شاکی قرار گرفته و ایران را متهم قلمداد کرده و آن را تهدید به عواقب اجرای نکردن برجام می کنند.
«عباس عراقچی» معاون وزیر امور خارجه ایران در دیدار با «اندرو موریسون» معاون وزیر خارجه بریتانیا در امور خاورمیانه با یادآوری تعلل و کوتاهی کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات خود در توافق برجام گفت: متاسفانه هیچ توازنی بین تکالیف و حقوق ما در برجام وجود ندارد و بنابراین دلیلی برای ادامه تعهد ایران به برجام باقی نمی ماند.
مسلما تبعات کاهش تعهدات هسته ای ایران در چارچوب برجام و پیامدهای احتمالی آن برعهده اعضای اروپایی گروه 1+4 است که همچنان خواهان پایبندی تهران به این توافق بدون بهره بردن از ثمرات آن هستند.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
141/118
بیشتر بخوانید:
تروئیکای اروپایی: به برجام پایبندیم
عراقچی در دیدار همتای بریتانیایی‌اش: اروپا برای حفظ برجام حاضر به پرداخت هیچ هزینه‌ای نیست
