موضع اتحادیه اروپا در قبال برجام را نمی توان صرفا اعلام حمایت از یک توافق در چارچوب هنجارهای بین المللی ارزیابی کرد. چرا که این بیانیه به منزله دفاع از همه ان چیزی است که اتحادیه اروپا بعنوان یکی از طرف های اصلی تشکیل دهنده گروه 5+1 ( پنج عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان )درباره آن مذاکره و پای یک سند معتبر را امضا کرده است. بند یک بیانیه اتحادیه اروپا هم به همین نکته اشاره دارد و تصریح می کند: برجام نقطه اوج 12 سال همکاری دیپلماتیک اروپا است و به وسیله قطعنامه 2231 به تائید شورای امنیت سازمان ملل هم رسیده است.
از نگاه اتحادیه اروپا، تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر تائید نکردن پایبندی ایران به برجام، موضوعی مربوط به مسایل داخلی آمریکا تلقی شده است. این مواضع نشان می دهد که اتحادیه اروپا تمایلی ندارد منافع حاصله از برجام را دستخوش مسایل و تمایلات عناصری روان پریش در داخل امریکا قرار دهد. از اینرو بیانیه اتحادیه اروپا به صراحت به آمریکا توصیه می کند تا تعهد خود را به برجام حفظ کند. تارنمای تحلیل سیاست خارجی لبلاگ(LobeLog foreign policy) در این باره می نویسد: اتحادیه اروپا از مدافعان سرسخت برجام است و تمایلی ندارد که در مقابل خواسته های آمریکا تسلیم شود.
تارنمای دفتر اروپایی اندیشکده «کارنگی» نیز در تحلیلی مشابه ایران را فرصت خوبی برای اروپا توصیف کرد و عنوان داشت: اروپا نمی خواهد این فرصت را از دست بدهد. با این حال اتحادیه اروپا انگونه که از قبل نیز قابل پیش بینی بود نیم نگاهی هم به موضوعات ادعایی درباره ایران دارد. بخشی از بیانیه بطور مشخص نگرانی این اتحادیه را درباره آنچه توان موشک‌های بالستیک و افزایش تنش در منطقه تعبیر و تفسیر شده است؛ اعلام کرده است. اما بیانیه تاکید دارد که این موضوع باید خارج از برجام و در قالب دیگری پیگیری شود.
این ملاحظات نشان می دهد که اتحادیه اروپا هیچ نفعی در همسویی با امریکا در هجمه به برجام برای خود متصور نیست و سعی دارد با اعلام صریح موضع خود در حمایت از برجام اعتبار این اتحادیه را در عرصه بین المللی حفظ کند. امریکا یقینا این مواضع اتحادیه اروپا را بر نخواهد تابید. شرایط اتحادیه اروپا در چنین موقعیتی بسیار سخت و حساس به نظر می رسد. اتحادیه اروپا نا گزیر است از میان دو راه یکی را انتخاب کند. راه اول تصمیم گیری بر مبنای استقلال است که نشان خواهد داد این اتحادیه معتقد به رفتاری قابل قبول در سطح بین المللی است که نشانه اعتبار و جایگاه اتحادیه اروپا در تعاملات جهانی است. اما راه دوم تسلیم شدن در برابر فشارهای امریکا است که یقینا این فرآیند تنهابه برجام خلاصه نخواهد شد و برای آینده اتحادیه اروپا پر هزینه خواهد بود .
بیانیه اتحادیه اروپا بار دیگر نشان داد که انتخاب اول اروپا دفاع از حقوق این اتحادیه است و برجام هم بخشی از این حقوق محسوب می شود. با این حال باید منتظر ادامه رایزنی های خانم موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ماند. گفته شده که فدریکا موگرینی برای رایزنی درباره برجام با مقام‌های آمریکا و نمایندگان کنگره این کشور، به واشنگتن سفر خواهد کرد. وی روز دوشنبه در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ، خبر سفر به واشنگتن در اوایل ماه نوامبر درباره برجام را تایید کرد.118/111
بیشتر بخوانید:
وزیران خارجه اتحادیه اروپا: اتحادیه برای اجرای برجام "تعهد قاطع" دارد
اتحادیه اروپا در سال 1395: انتخابات و نشست های مهم با سه محور ملی گرایی، امنیت و نگاه به اتحادیه اروپا
هشدار مارین لوپن به اتحادیه اروپا: اتحادیه اروپا یا باید تغییر کند یا منحل شود!
