تنش میان عربستان و قطر که از ژوئن 2017 آغاز و در ماه جاری میلادی وارد سومین سال خود شد، همچنان روند صعودی را طی می کند.
صرفنظر از این تنش در روابط دو کشور، اظهارات وزیر خارجه قطر حاوی چند کلیدواژه مهم در خصوص سیاست منطقه ای عربستان سعودی است.
"باج خواهی"، یکی از کلیدواژه هایی است که وزیر خارجه قطر در توصیف سیاست منطقه ای عربستان سعودی به کار برد.
باج خواهی در قبال کشورهایی انجام می شود که به لحاظ مادی به عربستان سعودی وابسته هستند.
یکی از تاکتیک های سیاست خارجی آل سعود این است که حکومت های کشورهای کوچک عربی را به لحاظ مالی تحت حمایت خود قرار می دهد و در مقابل به این کشورها برای همسویی با سیاست های ریاض اعمال فشار می کند.
ریاض تاکنون بارها از همین شیوه علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده کرده است.
عربستان طی سال های اخیر با برگزاری نشست های متعدد با حضور کشورهای کوچک و وابسته عربی، سعی کرد نشان دهد که افکار عمومی در منطقه علیه جمهوری اسلامی ایران است، اما این تاکتیک نتیجه ای برای ریاض نداشته و با شکست مواجه شد که نمونه تازه آن نیز شکست نشست های سه گانه مکه در 30 و 31 مه 2019 است.
عربستان سعودی برای تحت فشار قرار دادن کشورهای کوچک جهت همسویی با سیاست های «ضد قطری» نیز از تاکتیک «باج خواهی» بهره گرفته است، اما این تاکتیک درباره قطر نیز جواب نداد زیرا طی یک سال گذشته کشورهایی نظیر چاد که با ریاض علیه قطر همسو شده بودند، بار دیگر روابط شان را با دوحه احیا کردند.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی در این خصوص گفته است: «برخی کشورها به خصوص آنها که به کمک های عربستان سعودی و امارات نیازمند هستند، مورد باج خواهی قرار گرفتند تا سیاستی مشابه این دو در قبال قطر داشته باشند.»
«فشار اقتصادی»، یکی دیگر از کلیدواژه هایی است که وزیر خارجه قطر در توصیف سیاست منطقه ای عربستان سعودی به کار برد.
این تاکتیک عربستان نیز بیش از همه علیه قطر به کار گرفته شد.
عربستان از ژوئن 2017 ضمن اینکه روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کرد، این کشور را تحت محاصره نیز قرار داد تا به اقتصاد قطر آسیب وارد کند.
"محمد بن عبدالرحمن" هدف از این سیاست را نیز «فشار اقتصادی برای تحکم کردن بر دیگران» عنوان کرد.
با این حال، این سیاست ریاض نیز علیه دوحه، سازنده نبود زیرا مطابق آخرین گزارش صندوق بین المللی پول که ماه جاری میلادی منتشر شد، اقتصاد قطر طی یک سال گذشته روند رو به رشدی را طی کرده است.
«تروریستی خواندن» رقبا، سومین کلیدواژه ای است که وزیرخارجه قطر در توصیف سیاست منطقه ای عربستان سعودی به کار برد.
ریاض تاکنون بارها جمهوری اسلامی ایران را به حمایت از تروریسم متهم و به همین دلیل نیز نشست های ضد ایرانی زیادی برگزار کرده است. در نشست اخیر سران عرب در مکه که روز 30 مه برگزار شد، "برهم صالح"، رئیس جمهوری عراق با رد ادعای عربستان سعودی، جمهوری اسلامی ایران را کشوری مهمی در منطقه خواند که صلح و ثبات منطقه ای را خواستار است.
عربستان سعودی پس از بروز تنش در روابط با قطر، دوحه را نیز به حمایت از تروریسم متهم کرد، اما هیچ سندی در این خصوص ارائه نکرد.
"محمد بن عبدالرحمن آل ثانی" در این خصوص نیز گفت: «هر کشوری که با آنها (عربستان و امارات) همراهی نکند را به چشم تروریست می نگرند. هرکس که با آنها مخالفت کند ممکن است تروریست محسوب شود.»
نویسنده: سید رضی عمادی
117/118
سیاست مشترک ایران و قطر؛ تقویت امنیت منطقه/ تحلیل
روحانی در گفت و گوی تلفنی امیر قطر: ایران به دنبال تقویت امنیت در منطقه است
وزیر خارجه قطر: ایران تنها روزنه نفس کشیدن برای قطر در زمان محاصره بود
نشست‌های مکه؛ "نه" قطر به سیاست‌های سعودی/ تحلیل
