از غروب روز یکشنبه که آیت الله هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام چشم از جهان فروبست؛ رسانه ها و شبکه های خبری و بسیاری محافل سیاسی به صورتی ویژه به تحلیل نقش و جایگاه ایشان پرداخته اند.

مجموعه این خبرها و تحلیل ها به این واقعیت اذعان دارند که آیت الله هاشمی؛ جایگاهی مهم و کلیدی در نظام و انقلاب اسلامی داشت و فقدان ایشان برای نظام جمهوری اسلامی یک ضایعه است.

خط خبری بی بی سی

این شبکه ها از جمله بی بی سی که بخش اصلی برنامه های خود را به  درگذشت ایشان و تحلیل پیامدهای آن اختصاص داده اند، در راستای فضا سازی های خبری مدعی شد؛ ".... مراسم تشییع هاشمی را می شود از دو بعد بررسی کرد هم مراسمی حکومتی است و هم فرصتی هست برای نیروهای ناراضی یا همسو با هاشمی رفسنجانی به خصوص در پایان عمرش.."

این خط خبری که در بسیاری از تحلیل ها و گزارش های رسانه های غربی دنبال می شود، برجسته کردن اختلاف نظر میان ایشان و مسوولان نظام را دنبال می کند.

حتی با فرض وجود اختلاف نظر درباره برخی مسایل و تفاوت در دید گاه ها که از سوی رسانه ها در خصوص مشی سیاسی و مواضع آقای هاشمی مطرح می شود؛ باید گفت که چنین مسئله ای نیاز به نفی ندارد؛ بلکه این یکی از نقاط قوت و عناصر مثبت در ساختار نظام جمهوری اسلامی است که نشان دهنده ظرفیت های بالا در میان مسوولان نظام در عالیترین سطح است.

شکی نیست که آقای هاشمی نیز از این اصل نه تنها مستثنی نبود بلکه به عنوان یک الگوی اثر گذار، هم در کلام و هم  در عمل نشان داد که با وجود اختلاف نظرها و سلایق و دیدگاه های مستقل نسبت به مسایل می توان بر سر اصول ماند و وحدت را حفظ کرد و ملاک در هر گونه تصمیم و اقدام را قانون قرار داد.

چنانکه ایشان حتی زمانی که فرزندش به حکم دادگاه درموضوعی حقوقی به زندان رفت، تابع قانون بود و از خطوط قرمزها عبور نکرد.

از این رو باید گفت، اختلاف نظر همواره وجود دارد زیرا در غیر اینصورت جامعه و نظام پویایی خود را از دست می دهد.  

مسئله حائز اهمیت این است که چگونه و از چه زاویه ای به این موضوع نگاه شود.

ولایتمداری همیشگی آیت الله هاشمی

این  واقعیتی است که آیت الله هاشمی بارها و به خصوص بعد از قضایای فتنه 88 به صراحت از آن سخن گفت اما در عین حال تاکید و تکیه کلامش ولایتمداری و حفظ ارزش های نظام و تعهد به اصل ولایت فقیه و تبعیت از رهبری  بود.

از این جهت آیت الله هاشمی وحدت بخش و یک وزنه مهم در حفظ چارچوب نظام و تعادل در همه رفتارها و  کنش و واکنش های سیاسی در مراحل حساس و سرنوشت ساز بود.

برخورد توام با آرامش و درایت و موقع شناسی و داشتن بصیرت و تشخیص میان مرز مصلحت فردی با مصالح ملی و دینی و پرهیز از جناحی کردن مسایل از عناصری بود که آقای هاشمی را در تراز یک شخصیت روحانی و سیاستمداری هوشمند و آگاه به مسایل داخلی و منطقه ای و بین المللی قرار داد.

ایشان با تکیه بر همین اصول و با رعایت همین چارچوب های کلان هرگز اجازه نداد که فرصت طلبان و بدخواهان نظام مباحث کلان نظام و انقلاب را گروگان  زیاده خواهی ها و یا  سهم خواهی های سیاسی و جناحی از نظام و انقلاب قرار دهند.

وی عمیقاً معتقد بود که این انقلاب و نظام متعلق به مردم است و هر جناح ها و جریان های سیاسی فارغ از خط کشی های  فکری نظیر اصول گرا و اصلاح طلب مشروعیت و هویت خود را از مردم  بدست آورده اند و به همین دلیل نمی توانند مصالح و منافع مردم را وجه المصالحه رسیدن به اهداف و سلایق شخص و سیاسی خود  قرار دهند.

در سال هایی که فضای سیاسی کشور متأثر از برگزاری انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری بود، ایشان با ارائه دید گاه و تحلیل مسئله در فضایی به دور از جنجال سازی  تلاش کرد تا اختلافات و تنش ها در چارچوبی قانونمند و نه احساسی و هیجانی درک و زمینه برای بیان حق مهیا شود. 

از این رو ایشان بر اساس وظیفه سنگین و حساسی که بر عهده مسوولان نظام است، تلاش کرد برخی از ابهامات و سؤالاتی که در مورد انتخابات و در صحنه رقابت های انتخاباتی به وجود آمده بود را به شکل منطقی مطرح کند.

وی  حتی اگر در این زمینه اختلاف نظری هم داشت، در سطوح عالی نظام مطرح می کرد.

بدیهی است در این میان محافلی به ویژه رسانه های بیگانه که هیچ فرصتی را برای القای چند دستگی و اختلاف نظر در میان مسوولان نظام ازدست نمی دهند؛ اکنون نیز تلاش کنند با توجه به نقش ایشان در همه عرصه ها تفسیری یکسویه از تفاوت دید گاه ها میان آیت الله هاشمی و برخی مسوولان نظام و حتی رهبری ارائه کنند.

در حالیکه در احساس مسئولیت ایشان نسبت به سرنوشت نظام و کشور بخصوص در رابطه با چگونگی مدیریت و اداره امور اقتصادی و سیاسی به عنوان یک پیشکسوت مبارز در انقلاب  کمترین شبهه ای وجود ندارد.

تفاوت دیدگاه بین مسوولان نظام  نیاز به  سند و مدرک ندارد؛ چنانکه رهبر انقلاب نیز در بخشی از پیام تسلیت شان به مناسبت درگذشت آیت الله هاشمی به وجود تفاوت نظرها اشاره اما به واقعیت دیگری هم اشاره کردند.  

حضرت آیت الله خامنه ای در فرازی از پیام تسلیت شان در سوگ از دست دادن این شخصیت  ماندگار انقلاب و نظام تصریح کردند؛

"....هوش وافر و صمیمیت کم‌نظیر او در آن سالها، تکیه‌گاه مطمئنی برای همه‌ی کسانی که با وی همکار بودند به ویژه برای اینجانب به شمار می‌آید. اختلاف نظرها و اجتهادهای متفاوت در برهه‌هائی از این دوران طولانی هرگز نتوانست پیوند رفاقتی را که سرآغاز آن در بین‌الحرمین کربلای معلّی بود به کلی بگسلد و وسوسه‌ی خناسانی که در سال های اخیر با شدت و جدیت در پی بهره برداری از این تفاوت های نظری بودند، نتوانست در محبت شخصی عمیق او نسبت به این حقیر خلل وارد آورد.  .."

شکی نیست که اثر گذار بودن شخصیت آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی و اقدامات شجاعانه ایشان در همه ابعاد رفتاری و تفکرات انقلابی و درایت و دشمن شناسی ایشان درهمه موارد بارز و درخشان است اما هستند جریان هایی با انگیزه های گوناگون و انحرافی که به دنبال احیای فضاهای مذموم و مسموم  هستند. 

در حالی که آیت الله هاشمی در جایگاه یک سیاستمدار با بصیرت انقلابی؛ نشان داد که برای انقلابی بودن باید به تکلیف عمل کرد و خود به بهترین وجه به آن عمل کرد و در کسوت مسوولیت های خطیر نظام و صیانت از انقلاب؛ توفیق آنرا بدست آورد تا این ارزش های انقلابی را به  نسل های جدید انقلاب منتقل کند.